Có cần bổ nhiệm CAIO (Giám đốc Cấp cao về AI/ Trí tuệ Nhân tạo)?

Hình 1: Các chức danh phụ trách sáng kiến về AI trong tổ chức

Các thuật ngữ viết tắt trong bài viết này:

• CAIO = Chief AI Officer, tạm dịch là Giám đốc Cấp cao Phụ trách AI (trí tuệ nhân tạo/ Artificial Intelligence). 
• AI: trí tuệ nhân tạo, viết tắt của Artificial Intelligence. 
• GenAI: AI tạo sinh, viết tắt của Generative AI.

Tóm tắt

• AI gây xáo trộn đủ lớn để xứng đáng có một người chủ sở hữu chuyên trách, nhưng người đó có lẽ chưa cần một chức danh giám đốc cao cấp CxO, chí ít có thể chưa phải bây giờ.
• Trong khi một số doanh nghiệp có thể chọn một "Giám đốc cấp cao về AI (Chief AI officer)", một "Trưởng bộ phận AI" là đủ cho hầu hết việc tích hợp AI vào chiến lược kinh doanh.

Bức tranh Tổng quan

Tập trung vào chiến lược kinh doanh mang lại giá trị thấm nhuần AI 

Quá thường xuyên, các tổ chức lập lộ trình công nghệ AI được che giấu dưới vỏ bọc của một chiến lược. Họ không nhận ra rằng các hoạt động xung quanh AI và AI Tạo sinh (GenAI) là những quyết định về kinh doanh, kinh tế, xã hội, đạo đức và công nghệ.

Để tránh sai lầm này, cần có một cách tiếp cận toàn diện, tích hợp với sự lãnh đạo và quản trị rõ ràng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là các tổ chức nên vội vàng bổ nhiệm một CAIO = Chief AI Officer (Giám đốc Cấp cao Phụ trách AI/ trí tuệ nhân tạo/ Artificial Intelligence). Đối với hầu hết các tổ chức, một Trưởng quản lý AI/ Trưởng Bộ phận AI (Head of AI) không ở cấp bậc C (C-suite) hoàn toàn đủ năng lực để quản lý hai khía cạnh chính trong việc thực thi chiến lược AI: phối hợp và quản trị đa ngành.

Ai dẫn dắt các sáng kiến về AI cho kinh doanh

• Nhiều tổ chức vẫn đang tranh luận về trách nhiệm dẫn dắt các sáng kiến AI và GenAI nằm ở đâu. Một cuộc khảo sát gần đây của Gartner cho thấy có một loạt nhóm lãnh đạo đa dạng hiện đang chịu trách nhiệm về việc triển khai AI. 
• Nghiên cứu của Gartner cho thấy rằng Trưởng quản lý AI phải kết hợp năng lực lãnh đạo kinh doanh và công nghệ để đánh giá hiệu quả các khả năng, sức mạnh và rủi ro của AI và GenAI.
• Các cơ quan chính phủ sẽ gặp nhiều chỉ thị bắt buộc hơn về việc giám sát AI, bao gồm một chỉ thị gần đây của Mỹ yêu cầu các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ chỉ định một "chief AI officer" (Giám đốc Điều hành về Trí tuệ nhân tạo) để dẫn dắt và quản lý các hoạt động.

Hình 1: Các chức danh phụ trách sáng kiến về AI trong tổ chức

3 yếu tố thành công quan trọng cho các sáng kiến AI

1. Cân bằng hài hoà với chiến lược kinh doanh (aligned business strategy): Tập trung vào việc xây dựng một câu chuyện giá trị (value story), trong đó minh họa các tiến độ hướng tới các kết quả kinh doanh gắn liền với chiến lược kinh doanh của tổ chức. Bạn càng sẵn sàng tái cấu trúc và điều chỉnh việc kinh doanh của mình, tiềm năng tác động của AI càng lớn.
2. Phối hợp hợp tác (collaborative orchestration): Sẽ có nhiều sáng kiến AI và GenAI đồng thời đòi hỏi nguồn lực của các bộ phận chức năng, kỹ thuật, bảo mật, D&A (*có thể dịch là Data & Analytics, hay phòng Dữ liệu và Phân tích) và nhiều nguồn lực tổ chức khác. Để có cơ hội thành công tốt nhất, hãy phối hợp chúng cùng nhau.
3. Quản trị đa ngành (multidisciplinary governance): Các mô hình "one-size-fits-all" (một cỡ cho tất cả mọi người) quá hạn chế, trong khi quản trị theo nhóm riêng lẻ (siloed) hạn chế sự phối hợp và dẫn đến các tiêu chuẩn hành vi không nhất quán trong toàn bộ tổ chức.

Gartner ước tính rằng chi tiêu cho AI và GenAI sẽ đạt đến mức "đáng kể" (đáng giá để được gọi là thu nhập) cho hơn 80% tổ chức.

Áp dụng cách tiếp cận đồng bộ, đa ngành và lặp đi lặp lại có điều chỉnh

Các lĩnh vực chiến lược, phối hợp và quản trị bao gồm:

• Mục tiêu kinh doanh chiến lược và việc thống nhất với mục tiêu
• Thực thi hoạt động vận hành
• Đo lường
• Chiến lược dữ liệu sẵn sàng cho AI và điều chỉnh liên tục
• Bảo mật
• Quản trị
• Rủi ro và quy định pháp lý 
• Chuyển đổi nhân lực và khả năng thích ứng (bao gồm khả năng đọc hiểu AI và chương trình xây dựng niềm tin)
• Mức độ tin cậy và chuyển đổi hành vi trong ra quyết định
• Đạo đức và tuân thủ

Không một nhiệm vụ nào kể trên chỉ làm một lần là xong. Các nhóm đa ngành phải lặp đi lặp lại, xem xét từng mục và điều chỉnh linh hoạt theo cách tiếp cận lặp đi lặp lại, hiệu chỉnh với rủi ro.

3 điều cần nói với đồng nghiệp

1. Ban lãnh đạo cấp cao phải đảm bảo các cấu trúc tổ chức được trao quyền, thực thi và kích hoạt để thúc đẩy thực hiện thành công chiến lược và triển khai AI.
2. Điều này đòi hỏi sự lãnh đạo và trách nhiệm giải trình, nhưng không nhất thiết phải biện minh cho một vị trí chuyên biệt ở cấp C/ ban giám đốc.
3. Do tốc độ cập nhật và thay đổi của AI, điều tối quan trọng là các tổ chức phải áp dụng cách tiếp cận linh hoạt, lặp đi lặp lại, được hiệu chỉnh rủi ro và lặp lại.

Có thể bạn quan tâm

• Chuỗi bài viết Sẵn sàng cho Trí tuệ Nhân tạo (AI): Điều Lãnh đạo CNTT CIO Cần Biết và Làm. 
• Phần 1: Xác định tham vọng AI | Sẵn sàng cho Trí tuệ Nhân tạo: Điều Lãnh đạo CNTT CIO Cần Biết và Làm
• Phần 2: Các phương án triển khai AI | Sẵn sàng cho Trí tuệ Nhân tạo: Điều Lãnh đạo CNTT CIO Cần Biết và Làm
• Phần 3: Xác định các rủi ro của AI | Sẵn sàng cho Trí tuệ Nhân tạo: Điều Lãnh đạo CNTT CIO Cần Biết và Làm
• Giải thích về Các Mô hình Ngôn ngữ Lớn (LLMs) & AI Tạo sinh (GenAI)
• Gartner Dự báo 10 Công nghệ chiến lược hàng đầu năm 2024 và xa hơn
• Xu hướng 6: AI (Artificial Intelligence): Trí tuệ nhân tạo

Nguồn tham khảo: 

• Don't Rush to Appoint a Chief AI Officer: https://www.gartner.com/en/articles/don-t-rush-to-appoint-a-chief-ai-officer