TraceTogether - ứng dụng Cùng truy vết chống Covid

Biến chủng mới delta của Covid đã và đang hoành hành trên thế giới và trong khu vực. Đối mặt với đợt bùng nổ mới này, Singapore cũng như Việt Nam đã siết chặt hơn chính sách của mình. Một trong những điểm thú vị về ứng dụng công nghệ trong kiểm soát dịch bệnh Covid là ứng dụng Trace Together (tạm dịch là Cùng nhau Truy vết). Hãy cùng mổ xẻ kỹ hơn ứng dụng này và xem xét khả năng triển khai ứng dụng tương tự ở Việt Nam nhé?

A. Trace Together hoạt động như thế nào?

Dưới đây là video ngắn về ứng dụng giới thiệu về ứng dụng này. 

Mình sẽ giải thích qua hình ảnh các tính năng chính nhé. 

Đây là giao diện chính của ứng dụng trên màn hình điện thoại của mình luôn tối nay. 

Như các bạn có thể thấy, các tính năng chính trong ứng dụng đơn giản này gồm: theo dõi các thiết bị xung quanh cùng phát bluetooth để sau đó theo dấu lại khi cần thiết, xem người đó đã tiêm đủ vắc xin hay chưa, kết quả xét nghiệm Covid, tích hợp với ứng dụng SafeEntry (kiểm tra việc ra vào các địa điểm an toàn). 

1. Theo dõi thiết bị xung quanh qua bluetooth

Phía trên đầu là số lượng thiết bị bật bluetooth xung quanh xác định được (ví dụ trong trường hợp này là 51-56 thiết bị). Thống kê hàng ngày cũng sẽ chỉ ra thiết bị của mình đã "giao tiếp" với tổng cộng bao nhiêu thiết bị xung quanh. 

Mỗi khi có một ca nhiễm Covid mới (F0), người này sẽ được Bộ y tế (MOH - Ministry of Health) yêu cầu cung cấp TraceTogether để theo dõi lại toàn bộ lịch sử tiếp xúc thiết bị này dựa trên các thuật toán về độ gần, độ mạnh của tín hiệu... và từ đó những F1 tiềm năng kia sẽ được liên hệ để thực hiện việc xét nghiệm. 

Theo một số đánh giá thì nhóm đứng sau dự án này đã mất rất nhiều công sức thử nghiệm bluetooth với các loại thiết bị khác nhau cũng như  khoảng cách, v.v. trước khi hoàn thiện thuật toán. 

Các thông tin dữ liệu thu thập được mã hoá hoàn toàn, tức là từ thông tin tổng hợp sẽ không thể xác định được người dùng đã ở Sengkang hay quán KTV X. Thêm nữa, các dữ liệu sau 25 ngày sẽ tự động bị xoá hoàn toàn. Quy định về quyền riêng tư rất nghiêm túc ở Sing nên các bài toàn về bảo mật, riêng tư được đặt lên hàng đầu khi triển khai. 

2. Khai báo tình trạng sức khoẻ cơ bản về Covid:

Kế đến là tình trạng sức khoẻ liên quan tới Covid, trong đó có hai chỉ số quan trọng: 

1) Đã tiêm đủ vắc xin hay chưa? (và hiển thị khác nhau với người chưa tiêm mũi nào, đã tiêm 1 hay 2 mũi, đang trong giai đoạn chờ đợi 14 ngày sau mũi 2 và đã "đủ miễn dịch" (vaccinated) là sau 14 ngày từ mũi 2) và 

2) Kết quả xét nghiệm với Covid gần nhất (âm hay dương tính, vào thời điểm nào). 

Để làm được việc đầu tiên thì như các bạn có thể đoán được, dữ liệu về việc tiêm vắc xin sẽ được tích hợp thông qua mã số định danh NRIC (viết tắt của National Registration Identity Card nghĩa là Thẻ định danh đăng ký quốc gia) cho người bản địa hay công dân Singapore, và FIN là Foreigner Identity Number nghĩa là mã số người nước ngoài tại Sing. 

Nhân tiện nói về vắc xin, Singapore cũng làm ứng dụng trên web và mobile về tất cả những thứ liên quan tới vắc xin chống Covid, và siêu đơn giản, dễ dùng. Bạn có thể đọc viết về phần này ở link trên nhé? 

Ví dụ ba trạng thái về vắc xin dưới đây: Chưa tiêm (Not vaccinated), đã tiêm nhưng chưa đủ (Vaccination in progress) và đã tiêm chủng đầy đủ (Vaccinated). 

Giải thích kỹ hơn về ba trạng thái này một chút: Singapore trước giờ mới công nhận hai loại mà họ tiêm cho toàn dân là Pfizer và Moderna, và từ 6/8/2021 mới công nhận các loại khác được tiêm theo chương trình cứu trợ của Tổ chức y tế thế giới (WHO) như AstraZeneca, Sinopharm, v.v. Với hai loại vắc xin được phổ cập, người dân sẽ được coi là "Vaccinated" sau 14 ngày từ khi hoàn thành đủ mũi thứ 2. 

Ngoài ra khi nhấn vào phần trạng thái sức khoẻ về Covid (Covid Health Status), người dùng và những cá nhân tổ chức được cho phép có thể xem chi tiết chính xác là từ ngày nào vắc xin sẽ có hiệu lực, hay trước đó là ngày tiêm mũi 1, 2, v.v. cũng như các kết quả xét nghiệm nhanh dương tính Covid trong 24 giờ.

Đây là một phần rất quan trọng và đem lại cơ hội "quay lại trạng thái bình thường mới" nhanh hơn rất nhiều. Mình sẽ thảo luận chi tiết trong phần dưới về khả năng áp dụng cho Việt Nam nhé? 

3. Theo dõi việc ra vào các địa điểm đến SafeEntry: 

Kế đến là hiển thị phần Đăng nhập SafeEntry các địa điểm, trong đó có: 

• Quét mã QR địa điểm mình tới 
• Các địa điểm yêu thích hay thường xuyên lui tới 
• Các nhóm (ví dụ cùng gia đình, cùng nơi sinh sống...) 

Và hiển thị địa điểm gần nhất mà mình đã "check in" kèm với nút "Check out" nếu mình rời khỏi nơi đó.

Chi tiết về cách thức hoạt động của SafeEntry, các anh chị tìm đọc lại bài cũ mà mình đã viết rất chi tiết nhé?

4. Một số phần quản lý hành chính đơn giản khác: 

B. Khả năng giúp theo dấu và kiểm soát Covid cũng như phục hồi kinh tế, an sinh

1. Khả năng theo dõi và kiểm soát Covid 

Với người dùng: 

• Ghi nhận, lưu trữ và theo dõi các địa điểm mình đã đến, cùng khoảng thời gian (VD: ngày giờ nào). 
• Tránh việc quên và thật sự không biết ai có thể nhớ hết tất cả những người và vật mình tiếp xúc trong suốt 21 ngày qua hay không? 
• Thông báo nhanh chóng bất cứ khi nào mình có tiếp xúc với nguồn lây nhiễm (từ địa điểm mình đã tới hoặc thiết bị xung quanh khi phát sóng bluetooth), từ đó giúp bảo vệ mình và người thân. 
• Thuận tiện, vì gần như đa phần dân cư đều có thiết bị di động còn không vẫn có thiết bị do chính phủ phát. Tỷ lệ dân số truy cập internet và sử dụng thiết bị di động ở Việt Nam đang trong tốp đầu thế giới, nên đây là cơ hội tuyệt vời cho chính quyền. Đây cũng là động lực cho Govtech phát triển giải pháp này. 

Với chính phủ, chính quyền và cơ quan quản lý

Thay vì bỏ ra rất nhiều chi phí, nhân vật lực để xét nghiệm hàng ngày, thậm chí hàng giờ và nhiều khi không chính xác, chính phủ và cán bộ y tế có thể "làm hẹp" quy mô kiểm tra và ra nhiều quyết định dựa trên dữ liệu.

Thuận tiện vì từ phía sau mình có thể trích xuất dữ liệu và đưa ra nhiều quyết định hay phân tích hữu ích.

Việc tích hợp với nhiều giải pháp khác (tiêm vắc xin, theo dõi địa điểm, kết quả xét nghiệm Covid, v.v.) sẽ rất hữu ích và thiết thực để ra quyết định tiếp theo như cho các doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, kinh doanh, cho phép các khu dân cư hay cộng đồng di chuyển (social mobillity). 

2. Về khả năng phục hồi an sinh 

Các thông tin được hiển thị minh bạch và chỉ khi người dùng cho phép hoặc chính quyền sử dụng cho mục đích đúng, sẽ là nền tảng quan trọng trong rất nhiều các quyết định, kế hoạch quan trọng. Chẳng hạn như việc mở cửa từng phần, có lộ trình, hay việc đưa công nhân quay lại các dây chuyền sản xuất, hay việc nới lỏng đi lại cho các vùng xanh, v.v. 

Ví dụ như Singapore giảm dãn cách từ các nhóm 5 người thành các nhóm 8 người, và với việc phủ vắc xin rộng rãi hơn thì cho phép việc ăn uống trong các nhà hàng với nhóm 5 người đã tiêm đầy đủ (vaccinated). Vậy các cửa hàng chỉ cần yêu cầu kiểm tra điện thoại của các nhóm tối đa 5 người là biết được họ có tiêm đủ hay không để chấp nhận hay từ chối phục vụ.

Tương tự với việc cho phép dịch vụ chuyển đồ, hay đi chợ hộ, hay phiếu đi chợ, thay vì cứ xét nghiệm với phát giấy (mà họ có thể quên hay thất lạc), nếu họ xuất trình được trên điện thoại thông tin xét nghiệm ngày giờ, kết quả, hiệu lực cho hoạt động nào, thì việc quản lý sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. 

Tất nhiên ở phía đằng sau mình cũng có thể can thiệp ví dụ với mã định danh nhất định sẽ được đi chợ ngày chẵn/ lẻ hay với thuật toán là đã tiêm đủ hai mũi sau 14 ngày hoặc F0 khỏi bệnh sẽ được tự do đi lại, và hiển thị các thông tin này trên thiết bị của họ luôn.

C. Bước tiếp theo? 

Bạn có biết? TraceTogether được phát triển bởi Govtech của chính phủ Singapore và một số kỹ sư chính trong nhóm này là người Việt Nam, để giúp giải những thuận toán hóc búa nhất bao gồm cả thiết bị, bluetooth và cảnh báo... 

Năng lực công nghệ của Việt Nam cũng thuộc nhóm hàng đầu thế giới, và điều tuyệt vời là rất nhiều trong số này sẵn lòng bỏ thời gian, công sức để góp sức cùng đất nước chống dịch. 

Ở cấp quốc gia, trung ương có thể chỉ đạo về định hướng, tầm nhìn và chắc sẽ khó đi vào triển khai. Mình vẫn nghĩ việc này nên để các sở y tế hay lãnh đạo các tỉnh thành chủ động. Chỉ cần các anh chị nói "Hãy làm thôi" thì không khó để có một ứng dụng tương tự trong thời gian ngắn.

Cầu mong bình an cho tất cả mọi người và gia đình, mong tất cả sẽ vượt qua mùa dịch an toàn và khoẻ mạnh. 

Nguồn tham khảo

• Trang web chính thức TraceTogether: https://tracetogether.gov.sg/
• TraceTogether - behind the scenes look at its development process: https://www.tech.gov.sg/media/technews/tracetogether-behind-the-scenes-look-at-its-development-process
• Two reasons why Singapore is sticking with TraceTogether’s protocol: https://www.tech.gov.sg/media/technews/two-reasons-why-singapore-sticking-with-tracetogether-protocol
• Those who opt for Sinovac, other vaccines under WHO emergency list to be considered fully vaccinated: https://www.channelnewsasia.com/singapore/sinovac-vaccine-covid19-sinopharm-astrazeneca-fully-vaccinated-2096576